Bút thử điện là gì? Kiến thức cơ bản về bút thử điện

Bút thử điện là thiết bị được ứng dụng rộng rãi trong đời sống hàng ngày để kiểm tra xem trong các thiết bị, ổ cắm và phích cắm có điện hay không? Hay kiểm tra các đường dây điện xoay chiều. Vậy bút thử điện là gì? Cấu tạo bút thử điện thế nào? Có các loại bút thử điện nào? Nguyên lý bút thử điện là gì? Và sử dụng bút thử điện thế nào cho đúng cách? Hãy cùng Bảo An tìm hiểu trong bài viết dưới đây. 

Bút thử điện là gì? Bút thử điện là một thiết bị được sử dụng để kiểm tra xem có điện trong các hệ thống điện, ổ điện, dây dẫn hở, hay hệ thống điện bi hư hỏng giúp người điều hành dễ dàng nhận biết được sự tồn tại của điện áp.

Các loại bút thử điện có kích cỡ nhỏ gọn như bằng một cái bút bi, khi sử dụng lên nguồn điện bút sẽ tự động phát sáng. Các loại bút thử điện được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành nghề, lĩnh vực, hệ thống từ dân dụng đến công nghiệp bởi cấu tạo đơn giản và dễ dàng sử dụng.

Hình 1: Bút thử điện là gì?

Để hiểu thêm về bút thử điện là gì? Hãy cùng tham khảo hình ảnh và thông số kỹ thuật của sản phẩm Bút thử điện FUJIYA FKD-01 trên website baa.vn của Bảo An.

- Các loại bút thử điện thường có thiết kế gọn nhẹ, có thể cầm tay hoặc bỏ trong túi áo dễ dàng. Cấu tạo bút thử điện khá đơn giản, bao gồm một đầu kim loại, bóng neon, một lò xo và một điện trở nối tiếp với bóng đèn. Bộ phận cách điện trong cấu tạo bút thử điện là nắp và vỏ bút. Bộ phận quan trọng nhất trong cấu tạo bút thử điện là đèn báo và đèn trở.

- Ngoài ra, trong cấu tạo bút thử điện còn có kẹp gài để treo hoặc dắt bút điện lên trên giá hoặc chỗ để. Phần vỏ của bút thử điện được làm từ nhựa cách điện, do đó sẽ đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng.

Hình 2: Cấu tạo của bút thử điện

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều các loại bút thử điện khác nhau, trong đó có hai loại bút thử điện chính được sử dụng phổ biến là bút thử điện loại tiếp xúc và bút thử điện không tiếp xúc. Cụ thể như sau

- Bút thử điện có tiếp xúc với nguồn điện là một trong các loại bút thử điện hoạt động dựa trên nguyên lý hiệu ứng điện dung ký sinh trên cơ thể người.

- Ưu điểm của các loại bút thử điện tiếp xúc trực tiếp với nguồn điện là dòng điện của bút thử điện rất nhỏ không đủ để gây điện giật chết người. Giá thành của bút thử điện loại tiếp xúc với nguồn điện tương đối rẻ. Loại bút thử điện này dễ sử dụng và được sử dụng phổ biến trong nhiều gia đình hiện nay để kiểm tra các nguồn điện thông thường. Và loại bút này được sử dụng khá phổ biến và có thể mua được dễ dàng trên thị trường.

- Tuy nhiên, nhược điểm của các loại bút thử điện có tiếp xúc trực tiếp với nguồn điện là khi bút thử điện bị hỏng hoặc bị ướt có thể xảy ra rủi ro cho người sử dụng. Và loại bút này nếu như không sử dụng đúng cách cũng có thể gây ra các nguy hiểm đáng kể nếu như sử dụng điện áp một chiều DC để kiểm tra sẽ gây ra giật nếu bóng đèn bên trong hoặc điện trở bị chạm.

- Bút thử điện không tiếp xúc hay bút thử điện cảm ứng là loại bút thử điện có cấu tạo đặc biệt, kiểm tra sự có mặt của dòng điện dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ của dòng điện. Loại bút này có khả năng phát hiện dòng từ trường và thông báo qua đèn báo ở đầu bút.

- Ưu điểm của bút thử điện không tiếp xúc là có thể sử dụng đa dạng trong các chức năng như: thử điện âm sàn, âm tường, dò điện cảm ứng để kiểm tra không chính xác vị trí đứt ngầm của dây dẫn.

- Nhược điểm của bút thử điện không tiếp xúc là loại bút này có giá thành cao hơn bút thử điện có tiếp xúc với nguồn điện. 

Nguyên lý bút thử điện loại tiếp xúc dựa trên cơ chế dùng hiệu ứng điện dung ký sinh trên cơ thể người.
Khi đầu bút thử điện được chạm vật mang điện, dòng điện sẽ đi qua điện trở, qua bóng đèn neon và qua dung kháng của cơ thể người để hình thành mạch kín, làm cho bóng đèn của bút sáng lên.

Hình 3: Bút thử điện loại tiếp xúc

Bút thử điện loại không tiếp xúc có cấu tạo đặc biệt, nó kiểm tra sự có mặt của dòng điện dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ của dòng điện và thông báo qua đèn báo ở đầu bút.
Nguyên lý bút thử điện không tiếp xúc là hoạt động dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ. Do hoạt động trên nguyên lý của hiện tượng cảm ứng điện từ nên bút thử điện không tiếp xúc có khả năng kiểm tra dòng điện ngay bên ngoài dây dẫn, bên ngoài vỏ máy hay trên bề mặt tường. Với loại bút thử điện này, người dùng sẽ không cần phải tháo thiết bị để cắm trực tiếp đầu bút vào nguồn điện như những loại bút thử điện cũ nữa nên đảm bảo an toàn và dễ sử dụng.
Vì loại bút này có khả năng cảm ứng từ trường dòng điện từ khoảng cách 1 – 2cm cho nên có thể dùng nó để kiểm tra đường đi dây âm tường, âm sàn… với những vị trí mà người dùng nghi ngờ dây dẫn điện bị đứt ngầm.

Hình 4: Bút thử điện loại không tiếp xúc

Qua các phần trên, Bảo An đã giúp các bạn hiểu được về bút thử điện là gì? Cấu tạo bút thử điện, các loại bút thử điện cũng như nguyên lý bút thử điện. Vậy sử dụng bút thử điện như thế nào cho đúng cách và đảm bảo an toàn? Hãy cùng tìm hiểu trong phần dưới đây.

Để sử dụng bút thử điện an toàn nhất, bạn hãy thực hiện theo hướng dẫn dưới đây. 

Cách sử dụng bút thử điện đầu tiên rất dễ áp dụng đó chính là thử với dòng điện xoay chiều.
Nguyên nhân đèn báo của bút thử điện phát sáng là do đặt bút thử điện vào 1 trong 2 chấu cắm, trong trường hợp nếu là dây nóng thì bút sẽ phát sáng, còn ngược lại nếu là dây nguội thì đèn trên bút thử điện sẽ không phát sáng.
Trong trường hợp bút thử điện đều phát sáng khi tiếp xúc trực tiếp với dây pha hoặc dây trung tính thì chắc chắn nguồn điện đó có vấn đề. Người dùng nên kiểm tra nguồn điện ngay để tránh gây nguy hiểm và gặp phải những sự cố không mong muốn khi sử dụng điện. Vì loại dây trung tính hay dây trung hòa là loại dây không có điện nên bút thử điện sẽ không thể phát sáng

Hình 5: Sử dụng bút thử điện để kiểm tra dòng điện xoay chiều

Khi bóng đèn neon của bút thử điện thông điện, chỉ có cực đấu với cực âm của nguồn một chiều là phát sáng.
Khi sử dụng bút thử điện với nguồn xoay chiều, hai cực của bóng đèn neon thay nhau làm cực +/- nên cả hai cực cùng phát sáng. Khi nối bút thử điện vào cực dương (+) và cực âm (-) của mạch điện một chiều thì chỉ có cực nối với cực (-) của nguồn điện mới phát sáng.
Sử dụng bút thử điện không tiếp xúc đèn báo chỉ sáng khi có nguồn điện xoay chiều còn đối với nguồn điện một chiều thì sẽ không sáng

Hình 6: Dùng bút thử điện để phân điện dòng điện một chiều và xoay chiều

Khi sử dụng bút thử điện, người dùng cần lưu ý những điều sau để đảm bảo an toàn khi sử dụng

- Không được sử dụng bút để kiểm tra dòng điện áp một chiều (DC): Nguyên lý hoạt động của thiết bị này là lấy chính điện dung ký sinh trên cơ thể người làm vật dẫn điện nên nếu sử dụng cho điện áp một chiều sẽ gây ra giật nếu bóng đèn bên trong hoặc điện trở bị chạm.
- Cần phải đặt bút vuông góc giữa bút và vị trí đo để giảm nguy cơ tiếp xúc trực tiếp với các bộ phận dẫn điện, từ đó đảm bảo an toàn cho người dùng.

Kết luận: Qua bài viết trên, Bảo An đã giúp các bạn hiểu được về bút thử điện là gì? Cấu tạo cũng như nguyên lý hoạt động của bút thử điện và cách sử dụng bút thử điện an toàn. Hy vọng bài viết sẽ giúp ích cho công việc của bạn.