Van y lọc là gì? Cấu tạo, nguyên lý làm việc và phân loại

Van y lọc là thiết bị công nghiệp dùng để lọc những cặn bẩn, rác thải trong các dòng lưu chất lỏng khi đi qua van. Van y lọc được sử dụng trong nhiều hệ thống đường ống. Vậy van Y lọc là gì? Cấu tạo và nguyên lý làm việc của van y lọc như thế nào và có các loại van y lọc nào? Hãy cùng Bảo An tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Van Y lọc là gì? Van Y lọc hay còn gọi là van lọc Y, hay Y lọc (Tiếng anh: Y Strainers) là thiết bị để loại bỏ các chất rắn không mong muốn khỏi các dòng chất lỏng, khí hoặc hơi nước (lọc rác) bằng một bộ phận đó là lưới lọc. Như tên gọi, van có thiết kế hình dáng chữ “Y” để dễ dàng vệ sinh lưới lọc và loại bỏ cặn bẩn và rác ra khỏi van. Chúng được sử dụng trong đường ống để bảo vệ máy bơm, van điều khiển, bẫy hơi, bộ điều chỉnh và các thiết bị xử lý khác.
Van lọc Y được làm từ nhiều chất liệu như gang, đồng, inox, thép, nhựa,… với nhiều kích thước từ DN15 – DN600 làm việc được trong nhiều môi trường có nhiệt độ, áp suất từ thấp đến cao phù hợp với các môi trường nước đa dụng, hóa chất, dung dịch, xăng, dầu,…

Để hiểu thêm về van y lọc là gì? Mời bạn tham khảo hình ảnh cũng như thông số kỹ thuật của sản phẩm Van Y lọc bằng đồng Minh Hòa Y loc dong MIHA DN20 hiện được phân phối ở Bảo An tại đây.

Cấu tạo của van Y lọc về cơ bản sẽ bao gồm các bộ phận chính là: Thân van, lưới lọc, nắp van y lọc. Cụ thể như sau:
- Thân van Y lọc (Body): Thân vanđược đúc bằng gang, đồng, thép không gỉ hoặc nhựa, có thiết kế hình chữ “Y”. Với 2 đầu của hệ thống theo 2 kiểu lắp ren, bắt bích để kết nối với đường ống hoặc các thiết bị khác và là nơi giúp các dòng lưu chất chảy qua van.
- Lưới lọc (Screen): Là bộ phận dùng để lọc bỏ các chất cặn bã, chất rắn, chất bẩn, kết tủa trong các dòng chất chảy. Lưới lọc thường được làm bằng thép không gỉ (inox) được đặt ở một nhánh chữ y chếch 1 góc 40 độ. Dưới phần nhánh có đầu khóa có thể tháo ra vệ sinh hoặc thay thế trong quá trình hoạt động.
- Nắp van Y lọc (Gasket): Là bộ phận được chế tạo cùng vật liệu với thân van. Nắp y lọc kết nối với thân bằng các bu-long, có thể tháo ra dễ dàng để vệ sinh và thay thế lưới lọc.

Nguyên lý làm việc của van y lọc như sau: khi dòng chảy đi qua van Y lọc thì sẽ đi qua bộ lưới lọc, các mãnh vỡ, cát đá, rác…sẽ được giữ lại và chứa trong bầu chứa rác (lưới lọc), dòng nước vẫn qua van bình thường, không bị giảm lưu lượng. Y Lọc có thể được lắp đặt ở vị trí ngang hoặc dọc (dòng chảy xuống) với tấm lưới lọc dốc xuống. Điều này cho phép bộ lọc có giữ được vật liệu trong bộ lọc ở điểm thấp nhất của khoang chứa.

Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại van Y lọc khác nhau được phân loại dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau. Dưới đây là các loại van y lọc phổ biến

Y lọc gang được làm từ chất liệu gang dẻo,… dùng phù hợp trong nhiều môi trường nước, dung dịch chất lỏng,… Đây là loại van Y lọc phổ biến nhất vì chi phí ban đầu thấp. Nó được sử dụng trong các hệ thống mà áp suất và nhiệt độ của lưu chất không cao và hệ thống không bị sốc nhiệt hoặc sốc áp cao. Y lọc gang chủ yếu được sử dụng cho ứng dụng nước, hơi.

Van Y lọc thép được làm từ thép cacbon, thép đúc. Được sử dụng ở những môi trường có điều kiện nhiệt độ và áp suất cao, những nơi có sự sốc nhiệt và áp. Ngoài ra y lọc thép được sử dụng ở những nơi nơi nguy hiểm có thể cháy nổ.

Y lọc đồng được làm từ chất liệu đồng thau. Được ứng dụng cho các môi trường nước lợ, nước mặn và nước biển. ngoài ra còn được sử dụng cho môi trường nước sạch sinh hoạt. Chi phí của nó khá cao so với gang.

Van lọc y inox làm từ chất liệu SUS304, SUS316,… Van Y lọc inox có khả năng chống ăn mòn và chống bám bẩn và dễ làm sạch với nhiều kích cỡ phù hợp với các hệ thống nước nóng, nước đa dụng, nước muối, các dung dịch có tính chất ăn mòn như axit, bazo, muối,… các hóa chất. Được sử dụng nhiều trong các nhà máy hóa chất, thực phẩm, đồ uống…Chi phí thuộc dạng cao nhất trong các loại vật liệu chế tạo lọc y hiện nay.

- Van y lọc nhựa được cấu tạo từ chất liệu nhựa PVC, UPVC độ bền cơ học thấp. Được sử dụng nhiều trong công nghiệp đặc biệt là các ngành liên quan đến hóa chất, chất ăn mòn, hệ thống nước sạch, nước sinh hoạt,…

- Dễ dàng vận hành và bảo trì bảo dưỡng. Việc tháo lắp và vệ sinh lọc Y tương đối đơn giản, không cần yêu cầu kỹ thuật cao
- Hoạt động liên tục, không làm gián đoạn dòng chảy.
- Sử dụng linh hoạt có thể lắp đặt ở nhiều vị trí khác nhau.
- Van lọc Y có thể được làm từ nhiều loại vật liệu. Loại vật liệu bạn chọn phụ thuộc vào ngành công nghiệp và ứng dụng được sử dụng.
- Giá rẻ, trọng lượng nhẹ, kết cấu đơn giản, dễ dàng sử dụng

- Phần lưới lọc bị giới hạn kích thước lọc. Các hạt bụi, cặn nhỏ không thể làm sạch hoàn toàn được
- Hiệu suất có thể bị giảm nếu như chúng ta không thường xuyên vệ sinh bảo dưỡng lưới lọc
- Ngoài ra nó có thể ảnh hưởng đến áp lực của dòng chảy do lưới lọc và sự tích tụ cặn, rác gây ra

- Về kiểu kết nối của đường ống với phần kết nối của lọc Y. Hiện nay Van y lọc có các kiểu kết nối phổ biến nhất là nối ren và nối bích. Tuy nhiên các dòng lọc Y bằng nhựa còn có kiểu kết nối là kết nối dạng dán ống trực tiếp hoặc rắc co ren. Cần lưu ý đến các kiểu kết nối để lựa chọn loại phù hợp nhất.
- Về hướng lắp đặt dòng chảy của van Y lọc. Với mỗi thiết bị thì trên thân của nó đều có ký hiệu mũi tên chỉ hướng của dòng chảy tương đương với chiều cần lắp đặt. Cần tuân thủ đúng theo chiều mũi tên trên thiết bị để lắp đặt chính xác nhất.
- Thiết bị có thường được lắp theo phương nằm ngang là tối ưu nhất cho hệ thống. Tuy nhiên cũng có thể lắp thẳng đứng nhưng với điều kiện hướng của dòng chày phải từ hướng dưới lên trên.
- Lọc Y có thể lắp cho nhiều môi trường khác nhau, tuy nhiên mỗi một môi trường sử dụng thường sử dụng vật liệu là khác nhau. Cần xác định chính xác môi trường khi lựa chọn thiết bị.
- Cần kiểm tra thường xuyên hệ thống lưu chất để xác định xem nó có mang nhiều rác hay cặn lơ lửng hay không? Nếu có nhiều phải thường xuyên vệ sinh lưới lọc của van Y lọc.
- Khi tháo lắp lưới lọc cần chú ý đến phần gioăng làm kín giữa nắp và thân. Lắp đặt thật chính xác để đảm bảo độ kín tuyệt đối

- Theo như công bố của nhà sản xuất, khi nào áp suất đi qua bộ lọc giảm xuống từ 5 đến 6 psi so với thông thường. Lúc đó ta nên tiến hành bảo dưỡng và kiểm tra. Trước khi thực hiện bảo dưỡng, các bạn cần phải đảm bảo rằng. Ngắt toàn bộ dòng chảy trên đường ống có lắp đặt lọc y. Để đảm bảo rằng, khi chúng ta tháo nắp xả cặn ra. Dòng lưu chất không bị chảy hết ra bên ngoài. Đặc biệt là những hệ thống có áp lực cao.
- Tiến thành tháo nắp xả cặn, sau đó tháo bộ phận lưới lọc ra. Lấy toàn bộ cặn bẩn và rác ở bên trong lưới lọc ra ngoài.
- Sử dụng nước sạch, rửa toàn bộ lưới lọc trước khi đưa bộ phận này quay trở lại vị trí ban đầu.
- Sau khi đã vệ sinh xong lưới lọc, tiếp đến các bạn vệ sinh luôn cho mình bề mặt bộ phân thân ở bên trong. Lâu ngày dòng chảy và cặn bẩn ở trên trong, phần nào đó làm cho bề mặt thân bị bẩn đi rất nhiều.
- Sau khi đã làm sạch toàn bộ sản phẩm, các bạn tiến hành đưa lưới lọc quay trở về vị trí lắp đặt ban đầu. Vặn chặt bu lông, tránh tình trạng hiện tượng rò rỉ nằm tại vị trí nắp xả cặn. Cần chú ý cả đến phần gioăng làm kín giữa nắp và thân. Lắp đặt thật chính xác để đảm bảo độ kín tuyệt đối.

Kết luận: Trên đây là những kiến thức bổ ích về các loại van Y lọc mà Bảo An đã đưa đến cho các bạn. Hy vọng các kiến thức này sẽ giúp ích cho công việc của bạn.