RCCB là gì? Cấu tạo, nguyên lý hoạt động, phân loại, ứng dụng

Trong hệ thống điện dân dụng và cả hệ thống điện công nghiệp ngày nay, đã có không ít các trường hợp xảy ra sự cố rò rỉ điện trong mạch và gây giật khi chạm vào, gây nguy hiểm đến tính mạng và sức khỏe của con người. Do đó, để hạn chế các sự cố này xảy ra, người ta đã trang bị thêm thiết bị aptomat RCCB trong hệ thống lưới điện. Vậy aptomat RCCB là gì? Cấu tạo RCCB và nguyên lý hoạt động RCCB như thế nào? Và có các loại RCCB nào? Hãy cùng Bảo An tìm hiểu trong bài viết dưới đây. 

RCCB là gì? RCCB là tên viết tắt của cụm từ tiếng Anh Residual Current Circuit Breaker, tên tiếng việt là aptomat chống dòng rò, là một thiết bị bảo vệ, ngăn ngừa những nguy cơ có thể gây ra cháy nổ, rò rỉ điện trong hệ thống điện, đồng thời đảm bảo an toàn cho con người, tránh nguy cơ bị giật điện khi tiếp xúc. RCCB được thiết kế để phát hiện và ngắt nguồn khi có dòng điện bị rò trong hệ thống điện. 

Hình 1: RCCB là gì?

Để hiểu thêm về RCCB là gì? Hãy cùng tham khảo ngay hình ảnh và thông số kỹ thuật Aptomat chống giật (RCCB) LS RKN 1P+N 25A 30mA 1P+N 25A 30mA tại đây. 

Cấu tạo RCCB bao gồm 2 bộ phận chính như sau:
+ Bộ phận đóng cắt mạch: Bộ phận đóng cắt mạch trong cấu tạo RCCB có chức năng chính là bảo vệ chống quá tải và chống ngắn mạch. Chúng có cấu tạo và nguyên lý hoạt động tương tự như CB.
+ Bộ chức năng đóng dòng điện rò: Bộ phận này có 2 cơ cấu là cơ cấu phát hiện dòng điện rò và cơ cấu so sánh, khuếch đại dòng điện rò.

Hình 2: Cấu tạo RCCB

Aptomat RCCB có nguyên lý hoạt động dựa trên nguyên lý so sánh dòng điện đi và dòng điện về trên dây dẫn với hai trường hợp như sau:

- Nếu chỉ số dòng đi và dòng về trên dây dẫn bằng nhau thì đó là dòng điện bình thường, không bị rò rỉ và đảm bảo an toàn.

- Nếu chỉ số dòng điện đi và dòng điện về có sự chênh lệch nhau thì trong hệ thống điện đã xảy ra hiện tượng bị rò rỉ điện. Khi người dùng chạm vào các thiết bị điện đang hoạt động có thể bị giật điện. Khi đó, aptomat RCCB sẽ tự động ngắt mạch điện, giúp bảo vệ an toàn cho người sử dụng. 

Qua các phần trên, Bảo An đã giúp bạn hiểu được về aptomat RCCB là gì? Cấu tạo RCCB và nguyên lý hoạt động của aptomat RCCB. Vậy có các loại aptomat RCCB nào? Hãy cùng tìm hiểu trong phần dưới đây. 

Trên thị trường hiện nay, có rất nhiều loại aptomat RCCB khác nhau được phân loại dựa trên các tiêu chí khác nhau và đáp ứng các nhu cầu sử dụng khác nhau. Dưới đây là một số cách phân loại các loại aptomat RCCB.
- Phân loại theo số cực của aptomat: Theo số cực, aptomat RCCB có hai loại thông dụng nhất là RCCB 2 cực (RCCB 2P) và RCCB 4 cực (RCCB 4P):

+ RCCB 2 cực (RCCB 2P): RCCB 2P loại aptomat được sử dụng rất phổ biến trong hệ thống điện dân dụng. Aptomat này được sử dụng để kết nối nguồn 1 pha với dây trung tính và dây sống. RCCB 2P được sử dụng trong các hệ thống điện dân dụng, trong các cao ốc, văn phòng,... Chúng có vai trò bảo vệ quá tải ngắn mạch, chạm đất an toàn khi bị rò rỉ điện. Các loại RCCB 2P thường hoạt động trong dải điện áp từ 220V đến 240V và có dòng cắt định mức từ 25 đến 60A.

+ RCCB 4 cực (RCCB 4P): RCCB 4P này được thiết kế với dòng định mức cao, dải dòng rò bảo vệ từ 30mA đến 100mA. RCCB 4P được xem là loại cầu dao đóng ngắt tự động với chức năng bảo vệ an toàn trong hệ thống điện trong trường hợp hệ thống điện xảy ra hiện tượng rò rỉ điện, giúp đảm bảo an toàn cho người sử dụng điện. RCCB 4P thường được lựa chọn để kết nối với hệ thống điện 3 pha.

Hình 3: RCCB 2P và RCCB 4P

- Phân loại theo tín hiệu nguồn: Theo tín hiệu nguồn thì có các loại RCCB loại AC, loại A, F, B.

- Phân loại theo dòng rò: Có các loại aptomat có dòng rò 30mA, 100mA, 300mA là các loại phổ biến.

Khi lựa chọn aptomat RCCB, người dùng cần lưu ý đến các thông số quan trọng sau để có thể lựa chọn được sản phẩm aptomat RCCB phù hợp với nhu cầu sử dụng:

- Dòng điện định mức (Rated current): Dòng điện định mức là dòng điện tối đa mà RCCB có thể chịu được và vẫn hoạt động được đúng cách. Thông thường, dòng điện định mức của RCCB dao động trong khoảng từ 10 đến 100A, tùy thuộc vào từng ứng dụng cũng như nhu cầu sử dụng.

- Dòng rò phát hiện (Residual current): Đây là dòng điện tối thiểu mà aptomat RCCB có thể phát hiện để kích hoạt ngắn mạch. Thông thường, các loại RCCB có dòng rò phát hiện là 30mA, 100mA và 300mA tùy thuộc vào yêu cầu an toàn cụ thể.

- Thời gian phản hồi (Respone time): Đây là thời gian mà aptomat RCCB tự động ngắt mạch sau khi phát hiện có dòng rò trong mạch điện. Thời gian phát hiện của RCCB thường rất ngắn, chỉ khoảng vài mili giây.

- Điện áp định mức (Rated current): Điện áp định mức là điện áp mà RCCB có thể hoạt động đúng cách nhất. Thông thường, aptomat RCCB thường có điện áp định mức trong khoảng 230V đến 400V.

- Số cực (Poles): Thông số này là số cực trong RCCB, các loại RCCB thường có số cực phổ biến là 2P hoặc 4P. RCCB 2P được sử dụng cho hệ thống điện 1 pha còn RCCB 4P thường dùng cho hệ thống điện 3 pha. 

Được thiết kế chuyên cho mục đích phát hiện và ngắt dòng rò trong mạch, RCCB có các tính năng nổi bật sau đây:
- Bảo vệ an toàn: RCCB là loại cầu dao tự động, nhanh chóng phát hiện rủi ro dòng rò và bảo vệ người sử dụng hết mức có thể. Khi phát hiện dòng rò trong mạch, chúng sẽ tự động ngắt điện tự động, đảm bảo an toàn cho người sử dụng.

- Dễ dàng lắp đặt: Aptomat RCCB có thiết kế gọn nhẹ, dễ dàng lắp đặt thuận tiện ở nhiều vị trí khác nhau trong hệ thống điện của gia đình một cách nhanh chóng và dễ dàng.

- Độ tin cậy cao: Aptomat RCCB được thiết kế với độ tin cậy cao ngay cả khi hoạt động trong môi trường ẩm ướt của nhà bếp, phòng tắm, garage và những nơi khác trong gia đình.

- Tính linh hoạt: RCCB có đa dạng các điện áp và dòng điện hoạt động. Do đó chúng có thể sử dụng cho các tính năng khác nhau trong hệ thống điện gia đình. 

 

Kết luận: Qua bài viết trên, Bảo An đã giúp bạn hiểu được về RCCB là gì? Cấu tạo RCCB, nguyên lý hoạt động của aptomat RCCB cũng như các loại RCCB phổ biến và tính năng nổi bật của aptomat RCCB. Hy vọng bài viết sẽ giúp ích cho công việc của bạn.