RCCB là gì? RCBO là gì? RCCB và RCBO giống và khác nhau ở điểm nào?

RCCB và RCBO được biết đến là hai loại aptomat chống giật được sử dụng rất phổ biến trong các hệ thống điện dân dụng. Tuy nhiên không phải ai cũng biết RCCB và RCBO có điểm giống nhau cũng như khác nhau ở chức năng hay công dụng như thế nào? Để hiểu rõ hơn về hai loại aptomat RCCB và RCBO, mời bạn tìm hiểu trong bài viết dưới đây của Bảo An.

Trước khi tìm hiểu điểm giống và khác nhau giữa hai loại aptomat RCCB và RCBO, hãy cùng tìm hiểu tổng quan về hai loại aptomat này.

1. Tổng quan về RCCB

1.1. RCCB là gì?

- Đầu tiên, chúng ta cần hiểu được RCCB là gì? RCCB là tên viết tắt tiếng Anh của cụm từ Residual Current Circuit Breaker, trong tiếng Việt được gọi là aptomat chống dòng rò. Đây là một trong những loại aptomat chống giật được sư sử dụng rất phổ biến trong hệ thống điện nhằm để ngăn chặn các nguy cơ và sự cố lưới điện liên quan đến dòng điện dư, bảo vệ an toàn trong mạch điện. Trong mạch điện thì RCCB được lắp đặt ở sau thiết bị MCB tổng trong hệ thống điện.

- Có 3 cách phân loại các loại RCCB phổ biến như sau:

Phân loại theo đường đặc tính: Có các loại RCCB type A, type B, type C,...
Phân loại theo số cực: RCCB 2 cực (2P) dùng cho lưới điện 1 pha, 4 cực (4P) sử dụng cho lưới điện 3 pha.
Phân loại theo giá trị dòng rò: Có các loại RCCB dòng rò 30mA, 100mA, 300mA.

==> Tham khảo thêm bài viết RCCB là gì? Cấu tạo, nguyên lý hoạt động, phân loại, ứng dụng tại đây.

RCCB là gì?

1.2. Cấu tạo RCCB

Cấu tạo RCCB nhìn chung bao gồm 2 bộ phận chính như sau:

- Bộ phận đóng cắt mạch: Bộ phận này có chức năng bảo vệ chống quá tải, chống ngắn mạch, có cấu tạo bao gồm cuộn coil, hệ thống các tiếp điểm và buồng dập hồ quang.

- Bộ chức năng đóng dòng điện rò: Bộ phận này bao gồm các cơ cấu phát hiện dòng rò điện và cơ cấu so sánh hoặc khuếch đại dòng điện rò.

Ngoài ra, aptomat RCCB còn có thể có thêm các bộ phận khác trong cấu tạo như: nút kiểm tra, cài đặt thông số và đèn cảnh báo sự cố.

1.3. Nguyên lý hoạt động của RCCB

Nguyên lý hoạt động của RCCB là nguyên lý so sánh dòng điện đi và về trên dây dẫn với 2 trường hợp như sau:

- Nếu giá trị dòng điện đi và về trên dây dẫn bằng nhau thì đó là dòng điện bình thường, không bị rò rỉ và đảm bảo an toàn.

- Nếu giá trị dòng điện đi và về trong hệ thống có chênh lệch thì khi đó xuất hiện hiện tượng rò rỉ điện. Khi này nếu người dùng vô tình chạm vào thiết bị đang hoạt động thì có thể bị điện giật và lúc này, RCCB sẽ tự động cắt mạch điện rò rỉ ra khỏi dòng điện giúp đảm bảo an toàn cho người dùng và các thiết bị.

1.4. Các tính năng nổi bật của RCCB

RCCB có các tính năng nổi bật cần kể đến như sau:

- Bảo vệ an toàn mạch điện: RCCB là thiết bị bảo vệ an toàn trong hệ thống điện, được thiết kế để ngắt kết nối điện tự động khi phát hiện có dòng điện bị rò rỉ. Nhờ đó mà RCCB có thể đảm bảo an toàn cho người sử dụng và các thiết bị khác bằng cách ngăn chặn các nguy cơ bị điện giật hay các sự cố liên quan đến dòng rò.

- Phát hiện dòng điện rò: RCCB không chỉ phát hiện được dòng điện rò mà còn có khả năng phát hiện được tín hiệu của dòng điện rò rỉ. RCCB có thể cảm nhận được sự chênh lệch giữa dòng điện đi vào và ra khỏi mạch điện. Nếu dòng ra vượt quá ngưỡng an toàn thì đó là hiện tượng dòng điện bị rò rit. Khi đó, RCCB sẽ phát hiện được dòng rò và ngắt mạch ngay lập tức, đảm bảo an toàn tối đa cho người sử dụng.

- Dễ dàng lắp đặt và có độ chính xác cao: RCCB có kích thước nhỏ nên tiết kiệm không gian khi lắp trong hộp điện hoặc tủ điện. Người dùng có thể lắp đặt được ở nhiều vị trí khác nhau trong tủ điện hay thậm chí ngay tại các thiết bị điện. RCCB được thiết kế có thể hoạt động trong các môi trường ẩm ướt, có nhiều bụi bặm,... Tuy nhiên, bạn cần chọn sản phẩm phù hợp, lắp đặt đúng cách cũng như bảo dưỡng định kỳ.

- Linh hoạt với các loại điện áp và dòng điện: RCCB có thể sử dụng cho nhiều ứng dụng khác nhau trong gia đình nhờ khả năng linh hoạt với các loại điện áp và dòng điện. Tuy nhiên, RCCB thường lại có giới hạn về điện áp và dòng điện. Vì vậy, trước khi sử dụng RCCB hay thiết bị bảo vệ điện nào khác thì người dùng cần tham khảo kỹ tài liệu và hạn chế của sản phẩm để lựa chọn sản phẩm đúng cách và đảm bảo an toàn.

2. Tổng quan về RCBO

2.1. RCBO là gì?

- RCBO là gì? RCBO là tên viết tắt tiếng Anh của từ Residual Current Circuit Breaker with Overcurrent Protection, tên trong tiếng Việt là aptomat chống dòng rò và bảo vệ quá tải. Đây là một loại aptomat chống giật được sử dụng rất phổ biến trong hệ thống điện để giám sát và ngắt mạch điện trong trường hợp bị rò điện, quá tải và ngắn mạch.

- RCBO được kết hợp 3 chức năng chính đó là bảo vệ dòng rò, bảo vệ quá tải và ngắn mạch. Khi xảy ra các hiện tượng trên thì RCBO sẽ tự động ngắt nguồn điện để ngăn chặn các rủi ro và đảm bảo an toàn.

RCBO là gì?

==> Để hiểu thêm về RCBO là gì, mời bạn tham khảo hình ảnh cũng như thông số kỹ thuật của sản phẩm Aptomat chống giật, quá tải (RCBO) SCHNEIDER A9D31625 1P+N 25A 30mA được phân phối ở Bảo An tại đây.

2.2. Cấu tạo RCBO

Cấu tạo của RCBO về cơ bản sẽ bao gồm các bộ phận chính như sau:

- Buồng dập hồ quang: Bộ phận này được làm từ các tấm kim loại ghép lại với nhau, các khoảng trống giữa các tấm kim loại này có tác dụng chia nhỏ lượng hồ quang để dập nhằm giảm nhiệt năng được tạo ra. Buồng dập hồ quang được bao bọc bởi vật liệu cách ly với các phần tử bên ngoài khác. Có 2 loại buồng dập hồ quang là kín và hở.

- Mạch RCD: Bộ phận này có tác dụng ngắt mạch điện tự động khi có sự cố hay bị mất cân bằng cường độ dòng điện của dây pha hay dây trung tính. Mạch RCD có cấu tạo bao gồm 1 cuộn nam châm và 1 dây dẫn điện chạy bên trong cuộn nam châm, nếu dòng điện thay đổi thì nam châm sẽ đo và tự ngắt nguồn điện cung cấp.

- Thermal Overload detection: Bộ phận này có chức năng kiểm soát và phát hiện các vấn đề và sự quá tải nhiệt trong mạch điện.

- Manual switch: Có chức năng điều khiển đóng/mở.

- RCD test button: Nút kiểm tra RCD.

- Cuộn dây phát hiện ngắn mạch (short circuit detection coil).

Cấu tạo RCBO

2.3. Nguyên lý hoạt động của RCBO

RCBO hoạt động dựa trên hai nguyên tác chính đó là bảo vệ dòng điện rò và bảo vệ quá dòng. Cụ thể như sau:

- Bảo vệ dòng điện rò: Thiết bị sẽ sử dụng dòng điện rò (RCD) để theo dõi dòng điện đi vào và đi ra khỏi mạch. Nếu như có sự khác biệt giữa dòng điện vào và ra của mạch thì RCD sẽ cảm nhận được dòng điện rò. Khi phát hiện dòng điện rò vượt quá ngưỡng quy định thì RCBO sẽ tự động ngắt mạch trong thời gian ngắn nhất.

- Bảo vệ quá dòng: Thiết bị sẽ có bộ phận bảo vệ quá dòng. Bộ phận này sẽ kiểm tra quá dòng thông qua mạch theo dõi dòng điện. Nếu dòng điện vượt quá mức quy định cho phép thì RCBO sẽ tự động ngắt mạch để bảo vệ thiết bị.

Với sự kết hợp giữa 2 nguyên lý trên thì RCBO giúp đảm bảo tối đa an toàn cho hệ thống điện và người sử dụng.

2.4. Chức năng của RCBO

- RCBO có chức năng chính là bảo vệ an toàn cho hệ thống điện. Đầu tiên, RCBO được thiết kế để phát hiện và ngắt nguồn điện khi có dòng điện rò, giúp ngăn chặn các tai nạn về điện giật do rò rỉ điện.

- Bảo vệ quá dòng: Nếu như giá trị dòng điện vượt quá mức cho phép khi đi qua mạch thì nó sẽ tự ngắt mạch để bảo vệ thiết bị và ngăn chặn cháy nổ.

- Ngoài ra, RCBO cũng có khả năng phát hiện sự cố ngắn mạch (chập điện). Khi phát hiện sự cố thì nó sẽ ngắt mạch điện giúp bảo vệ an toàn cho hệ thống điện.

Nói tóm lại, RCBO là thiết bị bảo vệ mạch điện đa chức năng, vừa bảo vệ dòng điện rò, vừa bảo vệ quá dòng, ngắn mạch, do đó giúp đảm bảo an toàn tối đa trong hệ thống điện.

3. So sánh điểm giống và khác nhau của RCCB và RCBO

Ở hai phần trên, Bảo An đã giúp bạn hiểu được tổng quan về 2 loại aptomat chống giật là RCCB và RCBO. Vậy RCCB và RCBO có điểm giống và khác nhau như thế nào? Hãy cùng tiếp tục tìm hiểu trong phần dưới đây.

- Điểm giống nhau giữa RCCB và RCBO là cả hai loại aptomat chống giật này đều có chức năng ngắt dòng điện khi có dòng điện rò ra bên ngoài.

- Ngoài điểm giống nhau ở trên thì RCCB và RCBO cũng có một số điểm khác biệt cần phải chú ý đến như sau:

Tiêu chí so sánh	Aptomat RCCB	Aptomat RCBO
*Chức năng chính*	RCCB phát hiện và ngắt mạch điện khi có dòng điện rò, bảo vệ khỏi nguy cơ bị giật điện và các sự cố liên quan đến dòng điện rò.	RCBO là aptomat kết hợp cả khả năng phát hiện dòng điện dư (tương tự như RCCB) cùng với khả năng bảo vệ khỏi dòng điện quá tải.
*Bảo vệ dòng quá tải*	RCCB không có chức năng bảo vệ dòng điện khỏi quá tải. Khả năng bảo vệ của nó chủ yếu là bảo vệ dòng rò. Khi muốn bảo vệ quá tải cần phải lắp đặt cùng với MCB.	Bên cạnh khả năng bảo vệ dòng rò thì RCBO còn có khả năng bảo vệ khỏi dòng điện quá tải, như một bộ cắt mạch thông thường.
*Ứng dụng*	Sử dụng trong các ứng dụng chủ yếu liên quan đến bảo vệ khỏi nguy cơ giật điện và các sự cố liên quan đến dòng rò.	Sử dụng trong các ứng dụng cần kết hợp cả bảo vệ dòng điện rò và bảo vệ quá tải, đặc biệt trong các hệ thống điện phức tạp.
*Số cực*	Aptomat RCCB có 2 loại chính là 2 cực và 4 cực	RCBO có 2 loại là 1 pha và 3 pha kết hợp với khả năng bảo vệ dòng quá tải.
*Khả năng tích hợp*	Không tích hợp khả năng bảo vệ dòng quá tải	Được thiết kế để tích hợp cả khả năng phát hiện dòng rò và bảo vệ quá tải trong một thiết bị.

Kết luận: Trên đây là những kiến thức cơ bản về aptomat RCCB và RCBO cũng như điểm giống và khác nhau giữa RCCB và RCBO, hy vọng những kiến thức này sẽ giúp ích cho công việc của các bạn.